จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์จากพื้นดิน

Ep. 9 - ปัญญาประดิษฐ์กับการซื้อขายหุ้นและการลงทุน

เราพูดคุยกับอาจารย์ใกล้รุ่ง อิโซจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และอาจารย์ขนิษ พุกกะเวสจากมหาวิทยาลัยมหิดล เรื่องมิติทางสังคมและจริยธรรมของการใช้ระบบปัญญาประดิษฐ์ในการซื้อขายหลักทรัพย์ งานของอาจารย์ทั้งสองเป็นงานที่ได้รับการสนับสนุนจากโครงการ เราคุยกันเกี่ยวกับความไม่เป็นธรรมที่อาจเกิดจากการผิดไปจากภาวะปกติของกลไกตลาด ซึ่งมาจากการใช้ระบบปัญญาประดิษฐ์ และแนวทางแก้ไข

Ep. 8 - ช่องว่างของความรับผิดชอบในเอไอ

เรายังคงสนทนากับผู้รับทุนจากรุ่นหนึ่งของโครงการ "จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์จากพื้นดิน" วันนี้เราคุยกับคุณทัตดนัย คมคันศร ซึ่งทำวิจัยเกี่ยวกับ "ช่องว่างของความรับผิดชอบ" ในเอไอ คุณทัตดนัยเสนอว่าแทนที่เราจะมองหาช่องว่างของการรับผิด ซึ่งอาจจะทำได้ยากขึ้นในโลกที่เอไอมีความสามารถในการทำการต่างๆได้เองมากขึ้น เราควรจะหาเรื่องการอธิบายได้และการตอบคำถามว่าเหตุการณ์ที่ต้องมีการรับผิดชอบเกิดขึ้นได้อย่างไรมากกว่า และไม่ว่าอย่างไร การทำงานของระบบที่ทำงานได้ด้วยตนเองของปัญญาประดิษฐ์ ก็จะต้องมีมนุษย์คอยกำกับอยู่เสมอ

Ep. 7 - ปัญญาประดิษฐ์กับ "ความรู้ต้องห้าม"

เราพูดคุยกับอาจารย์ชนัญญา ประสาทไทย ผู้รับทุนสนับสนุนจากโครงการจริยธรรมปัญญาประดิษฐ์จากพื้นดิน อาจารย์พูดเกี่ยวกับเอไอกับ "ความรู้ต้องห้าม" ว่าเอไอประเภท "แบบจำลองภาษาขนาดใหญ่" (Large Language Models) มีทรรศนะอย่างไรต่อความรู้ต้องห้ามในสังคมไทย บทความของอาจารย์จะตีพิมพ์ในวารสาร Journal of Integrative and Innovative Humanities ของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ฉบับเดือนพฤษภาคมนี้

Ep. 6 - การประชุม "ปัญญาประดิษฐ์กับพุทธศาสนา" ตอนที่ 2

ในเอพิโสดนี้ ผมเล่าถึงบทความของ Charles Goodman จาก SUNY Binghamton เกี่ยวกับบทบาทของอารมณ์ความรู้สึกสำนึกผิดในการปลูกฝังปัญญาประดิษฐ์ให้มีความรู้สึกผิดชอบชั่วดี บทความนี้เป็นบทความหลักในการประชุม "ปัญญาประดิษฐ์กับพุทธศาสนา" ที่มหาวิทยาลัยอ๊อกซฟอร์ด วันที่ 27*28 กุมภาพันธ์ 2568

Ep. 5 - การประชุม "ปัญญาประดิษฐ์กับพุทธศาสนา" มหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด

มหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด โดย Faculty of Asian and Middle Eastern Studies จัดการประชุมวิชาการ "AI and Buddhism" หรือ "ปัญญาประดิษฐ์กับพระพุทธศาสนา" ในวันที่ 27 - 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 เอพิโสดนี้เล่าถึงที่มาที่ไปของการประชุมนี้ และข้อเสนอในการตอบคำถามสำคัญๆเกี่ยวกับเอไอและพระพุทธศาสนา

Ep. 4 - Explainability and Transparency จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์จากพื้นดิน

ในเอพิโสดนี้ เราพูดกันเรื่อง "ความสามารถในการอธิบายได้" หรือ explainability และ "ความโปร่งใส" หรือ transparency ของระบบเอไอ ความสามารถในการอธิบายได้ หมายถึงการที่ระบบเอไอสามารถบอกเราที่เป็นมนุษย์ได้ว่า มันได้คำตอบที่มันเสนอมานี้ได้อย่างไร การที่ระบบไม่สามารถบอกได้ว่ามันได้คำตอบมาได้อย่างไร ทำให้เราไม่สามารถไว้วางใจระบบดังกล่าวได้อย่างเต็มที่

Ep. 3 - Algorithmic Bias จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์จากพื้นดิน

ในตอนนี้เราพูดกันเรื่อง "อคติจากอัลกอริธึม" หรือ algorithmic bias ซึ่งได้แก่อคติในการตัดสินหรือการให้ผลการวิเคราะห์ของเอไอ อคติเช่นนี้อาจมาจากอคติที่มีอยู่ก่อนแล้วในสังคม หรือมาจกการวิเคราะห์ตามโจทย์ของเอไอเอง อคติจากอัลกอริธึมเป็นการให้ผลการวิเคราะห์ของเอไอ ซึ่งทำให้คนบางกลุ่มได้ประโยชน์ หรือคนบางกลุ่มเสียประโยชน์ โดยปราศจากเหตุผลที่เพียงพอว่าเหตุใดต้องเป็นเช่นนั้น

จริยธรรมของปัญญาประดิษฐ์จากพื้นดิน Episode 2 ความเป็นส่วนตัว

ในพอดแคสต์ตอนนี้ เราพูดเรื่องความเป็นส่วนตัว หรือ privacy ในภาษาอังกฤษ หัวข้อมีเรื่องที่มาที่ไปของความเป็นส่วนตัว ความเป็นส่วนตัวคืออะไร ทำไมเรื่องนี้ถึงเป็นเรื่องใหญ่ เทคโนโลยีที่มีแนวโน้มละเมิดความเป็นส่วนตัว และเรื่องความเป็นส่วนตัวกับวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน

จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์จากพื้นดิน ตอนที่ 1

แนะนำพอดคาสต์ ทำความรู้จักกัน จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์คืออะไร